Frankofonia

Frankofonia

Definicja frankofonii podaje, że jest to polityczno – kulturowa wspólnota narodów, która posługuje się językiem francuskim (jest to ich język ojczysty lub jeden z języków, którym posługują się w życiu codziennym). Jest też drugie znaczenie, a mianowicie, że frankofonią nazywamy organizację międzynarodową, która zrzesza ponad 60 krajów posługujących się językiem francuskim (gdzie język francuski jest lub był językiem oficjalnym i duża część populacji nadal biegle się nim posługuje) i posiadających wspólne wartości. Organizacja ta dba o promocję języka, ale również pokazuje różnorodność kulturową krajów frankofońskich.

Główna instytucja frankofońska to OIF – Organisation Internationale de la Francophonie /Międzynarodowa Organizacja Frankofonii/, która ma swoich operatorów głównych np. Agence intergouvementale de la Francophonie i operatorów bezpośrednich np. TV5 – międzynarodowa telewizja frankofońska i Agence Universitaire de la Francophonie.

Republika Francuska to nie tylko Francja, ale również TOM-DOM (Départements d’outre-mer – Territoires d’outre-mer): Gwadelupa i Martynika na Morzu Karaibskim, Gujana Francuska w Ameryce Południowej, Réunion na Oceanie Indyjskim – wszystkie w/w kraje to departamenty Francji. Inne n/w kraje są zależne od Francji: Nowa Kaledonia, Polinezja Francuska, Archipelag Wallis i Futuna na Pacyfiku.

Martynika – wyspa wulkaniczna na Morzu Karaibskim, z klimatem tropikalnym, zamieszkała przez populację mieszaną (biali i czarnoskórzy), żyjącą głownie z turystyki i uprawy owoców: bananów, ananasów, trzciny cukrowej.

Gwadelupa – wraz z Martyniką tworzą Antyle francuskie. Wyspa wulkaniczna porównywana do motyla z rozłożonymi skrzydłami, która żyje głównie z uprawy trzciny cukrowej i bananów masowo eksportowanych. Coraz większe znaczenie ma też turystyka.

Gujana – kraj w Ameryce Południowej, nad oceanem Atlantyckim. Ten kraj przez długi czas miał bardzo złą reputację przez więzienie, do którego przywożono skazańców z Europy. Klimat równikowy, gorący i wilgotny, przyczynia się do bujnej roślinności i mnóstwa owadów. I to właśnie las stanowi główne bogactwo naturalne, z którego żyją ludzie.

Réunion – wyspa wulkaniczna na Oceanie Indyjskim, odkryta przez Portugalczyków, ale zagospodarowana przez Francuzów. W 1946 r stała się zamorskim departamentem Francji. Główne uprawy wyspy to  trzcina cukrowa i wanilia.

Kraje europejskie, w których używa się języka francuskiego

Belgia – ma w swojej historii okres tzw. francuski (1794-1815), podczas którego tylko ten język był oficjalnym. Obecnie, tylko regiony południowe są frankofońskie, a więc te, które graniczą geograficznie z Francją. Obok francuskiego, Belgia ma 2 inne języki oficjalne: niderlandzki i niemiecki.

Monaco – to księstwo, w którym jedynym językiem oficjalnym jest właśnie francuski. Sytuacja geograficzna i historyczna tłumaczy miejsce francuskiego w tym kraju; Monaco leży w całości na południowym - wschodzie Francji, od 1793 do 1814 ten kraj był zintegrowany z Francją, w lipcu 1918 r wydano dekret, że Monaco musi prowadzić politykę ekonomiczną i militarną tożsamą z polityka Francji.

Szwajcaria – w tym kraju mówi się 4 językami, w tym francuskim. W 1798 r Francja najechała Szwajcarię, gdy tam panowała wojna na tle religijnym. Napoleon nawet włączył w granice imperium francuskiego 3 regiony szwajcarskie. Obecnie 19% Szwajcarów mówi po francusku, głównie w regionie zachodnim, graniczącym z Francja: region Jury, Genewy, Neuchâtel, Valais i Vaud. W regionie Brna i Friburga mieszkańcy używają niemieckiego i francuskiego.

W Europie, oprócz krajów frankofońskich, są również kraje sympatyzujące z Francją należące do organizacji frankofońskich: Albania, Andora, Bułgaria, Rumunia, Grecja, Chorwacja, Węgry, Macedonia, Mołdawia. Polska należy do krajów – obserwatorów, podobnie jak Litwa, Czechy, Słowacja i Słowenia.

Kraje Ameryki, w których używa się francuskiego

Pierwsze wyprawy Francuzów na podbój Ameryki sięgają XVI w. Francja podobnie jak inni kolonizatorzy była zainteresowana podboje nowych ziem i rozwojem handlu. Ale przy okazji język francuski rozprzestrzenił się w niektórych regionach: w Luizjanie, Nowej Anglii, na Haiti, Dominikanie i Wyspie Św. Łucji.

Kanada – francuski jest drugim językiem oficjalnym w Kanadzie, używany głównie w prowincji Québec i Nouveau-Brunswick. Posługuje się nim ok. ¼ Kanadyjczyków. Francja ma tutaj kilka swoich kolonii do tej pory.

Kraje Afryki i Azji, w których używa się francuskiego

Francuski jest znany w Afryce, w krajach Maghreb’u i na Bliskim Wschodzie, bo Francja miała tam swoje kolonie, np. w „czarnej” Afryce – od 1880 r. do 60 lat XX w., w Maghreb’ie – od 1830 do lat 60 XXw., w Libanie – od 1920 do 1943 r.

„Czarna” Afryka – tutaj Francja utrzymuje kontakty polityczne, dyplomatyczne, kulturalne, a czasem militarne z byłymi koloniami. Często w tych krajach językiem oficjalnym jest francuski, bo to jedyny język wspólnej komunikacji, gdy kraj składa się z kilku grup etnicznych, a każda mówi innym językiem. Kraje, w których francuski jest językiem oficjalnym: Burkina Faso, Burundi, Kamerun, Komory, Kongo, Wybrzeże Kości Słoniowej, Dżibuti, Gabon, Gwinea, Madagaskar, Mali, Niger, Republika Środkowej Afryki, Rwanda, Senegal, Czad, Togo.

Maghreb – to kraje Afryki Płn: Algieria, Marok, Tunezja. Tutaj francuski używany jest w różny sposób, np. jako język nauczania, kultury. Maghreb krwawo walczył z kolonizacją Francji, a zwłaszcza Algieria i Tunezja. Dziś Francja próbuje mieć z tymi krajami poprawne stosunki dyplomatyczne i kulturalne, np. poprzez organizacje frankofońskie.

Bliski Wschód – jest tam mała liczba frankofonów: Egipt, Izrael, Liban.

Azja – język francuski jest znany w kilku krajach azjatyckich, gdyż Francja miała tam swoje kolonie: Kambodża, Laos, Wietnam (tzw. Indochiny francuskie) wyswobodziły się w 1949 r. W chwili obecnej mała liczba frankofonów używa francuskiego.

20 marca to Międzynarodowy Dzień Frankofonii. To moment, kiedy w Polsce przygotowuje się imprezy pozwalające uczcić kulturę francuskojęzyczną.

Językiem francuskim jako macierzystym posługuje się ponad 200 milionów ludzi, żyjących na pięciu kontynentach. Międzynarodowa Organizacja Frankofonii (OIF), mająca na celu promowanie języka i kultury francuskiej, zrzesza 60 państw i 14 obserwatorów (w tym Polskę). Warto podkreślić, że francuski jest językiem Unii Europejskiej i ONZ. To też język dyplomacji. Warto się go uczyć, jeśli ktoś planuje karierę w międzynarodowej instytucji czy firmie. Tak więc do dzieła!
http://www.clubdefrance.pl/